Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αύξηση των ανθρώπων που επιλέγουν να εγκαταλείψουν το κρέας και τα παράγωγα του τόσο για ηθικούς όσο και για λόγους υγείας.

Πολλοί γονείς επιλέγουν και για τα παιδιά τους αυτό το είδος της διατροφής που μπορεί να είναι υγιεινή μόνο αν είναι καλά σχεδιασμένη και υπό την επίβλεψη παιδιάτρου.

Σύμφωνα με την επίσημη θέση της Αμερικανικής Διατροφολογικής Εταιρείας, η κατάλληλα σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους χορτοφαγίας ή της vegan διατροφής, θεωρείται υγιεινή και διατροφικά επαρκής. Επίσης μπορεί να φέρει οφέλη για την υγεία, την πρόληψη και την θεραπεία ορισμένων ασθενειών. Η καλά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή είναι κατάλληλη για άτομα που βρίσκονται σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης, του θηλασμού, της νηπιακής, παιδικής ηλικίας και εφηβείας καθώς και για τους αθλητές.

Οι χορτοφαγικές και vegan δίαιτες έχουν συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο.

 Η χορτοφαγική διατροφή θεωρείται υγιής όταν είναι καλά σχεδιασμένη, αλλιώς μπορεί να υπάρξουν κίνδυνοι εξαιτίας τυχόν ελλείψεων ιδιαίτερα στα παιδιά.

 Η πιο κοινή και πιο επικίνδυνη έλλειψη σε μια vegan / χορτοφαγική διατροφή είναιαυτή της βιταμίνης Β12. Η έλλειψή της αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς συμμετέχει στον μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης, ενός αμινοξέους που όταν βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα στο αίμα προκαλεί βλάβες στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Επίσης η Β12 προκαλεί μεγαλοβλαστική αναιμία και ανεπανόρθωτες βλάβες στο νευρικό σύστημα. Δυστυχώς οι περισσότεροι χορτοφάγοι και vegans έχουν έλλειψη Β12, δεδομένου ότι είναι μια βιταμίνη που βρίσκεται κυρίως στο κρέας. Μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nutrients» έδειξε ότι το 70% των ανθρώπων που ακολούθησε μια χορτοφαγική και vegan διατροφή είχε μικρότερες από τις βέλτιστες τιμές της Β12.

Τα αποθέματα Β12 μας αποθηκεύονται στο ήπαρ και εξαντλούνται μέσα σε 2 χρόνια αν δεν τρώμε κρέας. Τα δύο έτη είναι υποκειμενική εκτίμηση δεδομένου ότι υπάρχουν άτομα στα οποία παρατηρείται σημαντική πτώση των τιμών της Β12 στο αίμα ακόμα και μετά τους πρώτους μήνες, ακολουθώντας μια διατροφή χωρίς κρέας. Αν και υδατοδιαλυτή, η βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη) εναποτίθεται στο ήπαρ και λειτουργεί ως απόθεμα: το ήπαρ ενός ενήλικου περιέχει μέχρι 3000-5000 mcg βιταμίνης Β12. Αυτό σημαίνει ότι σε συνθήκες ανεπαρκούς διατροφικής πρόσληψης τα αποθέματα στο ήπαρ μπορεί να καθυστερήσουν την εμφάνιση της έλλειψης και των συμπτωμάτων για κάποιο χρονικό διάστημα. Στα παιδιά ωστόσο, μια διατροφική ανεπάρκεια προκαλεί ταχύτερα την εμφάνιση της υποβιταμίνωσης.

Σημαντικό επίσης είναι να ελέγχονται οι τιμές στις γυναίκες χορτοφάγους πριν από μια πιθανή εγκυμοσύνη, καθώς η έλλειψη της βιταμίνης Β12 στην πραγματικότητα εκθέτει το παιδί σε πέντε φορές πιο υψηλό κίνδυνο να γεννηθεί με σοβαρές νευρολογικές ανωμαλίες. Ένα παράδειγμα είναι να γεννηθεί με σοβαρά προβλήματα του νευρικού σωλήνα όπως η δισχιδής ράχη και η ανεγκεφαλία, μια διαταραχή ασύμβατη με την ζωή που καταλήγει στον θάνατο του εμβρύου.

Αυτή η βιταμίνη βρίσκεται κυρίως στο κρέας ενώ τα παράγωγά του περιέχουν πολύ μικρές ποσότητες Β12 που δυστυχώς δεν φτάνουν για να καλύψουν τις ανάγκες των ενηλίκων, των εγκύων και κυρίως των παιδιών.

 Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η έλλειψη Β12 είναι μέσω της χορήγησης συμπληρωμάτων υπό την συμβουλή του Διαιτολόγου όσον αφορά τους ενήλικες ενώ στην περίπτωση των παιδιών ο υπεύθυνος της χορήγησης των συμπληρωμάτων είναι ο παιδίατρος. Επίσης ειδικοί συνιστούν περιοδικούς ελέγχους στις τιμές Β12 στο αίμα ώστε να βεβαιωθείτε ότι πάντα βρίσκεστε εντός των βέλτιστων επιπέδων.

Πηγή
κ. Μαρία Παπαβασιλείου, κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος
Dieta Personalizzata